"Ύστατη προσπάθεια", κινηματογραφική ταινία μικρού μήκους

Ιστορικό

ΚΕΙΜΕΝΟ ΠΡΟΘΕΣΕΩΝ
(το παρακάτω κείμενο δόθηκε με τον φάκελο για την χρηματοδότηση της ταινίας)

Ένα σενάριο μικρό, μια ταινία πεντάλεπτη (δεν έγινε τελικά πεντάλεπτη) είναι σίγουρα πρόκληση. Το ότι πρέπει να κλείνει και να ολοκληρώνει νοήματα, καταστάσεις και χαρακτήρες, απαιτεί πυκνή σεναριακή και σκηνοθετική γραφή. Το σενάριο «Ύστατη προσπάθεια» νομίζω πως συγκεντρώνει ήδη την ιστορία μιας ολόκληρης ζωής σε ένα περιστατικό πολύ σημαντικό για την ηρωίδα.

Στην ατμοσφαιρική σκηνή στο ξενοδοχείο, που αρχικά μας δίνει την εντύπωση ότι η ηρωίδα είναι πόρνη η ανατροπή έρχεται όταν αντί του νέου πληρώνει αυτή. Η πρώτη απορία έχει γεννηθεί και η βαθιά εσωτερική ερμηνεία της γυναίκας, μας βεβαιώνει για μια απογοήτευση που ψάχνει την διέξοδο της. Η ερωτική σκηνή είναι τολμηρή αλλά εικαστικά και σκηνοθετικά διακριτική. Ο νέος όμορφος και δυνατός, η γυναίκα 40 χρόνων, στο όριο δηλαδή της γενετικής ωριμότητας. Σημαντικό σημείο η στιγμή που η γυναίκα ντύνεται γιατί εκεί συγκεντρώνεται όλο το ερμηνευτικό ενδιαφέρον της σκηνής.

Η Έξοδος της από το ξενοδοχείο με μια μικρή νύξη στο μέρος της κοιλιάς και ένα βαθύτερο βύθισμα στην σκέψη της που στην καφετέρια πια ολοκληρώνεται με το παιχνίδι των βλεμμάτων ανάμεσα σ΄ αυτήν και την μητέρα με το παιδί που μπαίνουν μέσα. Το αίσθημα της ζήλιας, αλλά μιας ζήλιας φυσικής και καλοπροαίρετης, της δίνει την δύναμη και την αυτοπεποίθηση να τελειώσει το σχέδιο της. Ένα όμορφο και γλυκά μητρικό χαμόγελο στο μικρό παιδί το φανερώνουν.

Στο σπίτι της πια και η δυσκολότερη σκηνή της ταινίας ανάμεσα σ΄ αυτήν και τον άντρα της. Το ερμηνευτικό στοίχημα στον άντρα που πρέπει όχι μόνο να μας βεβαιώσει για το πρόβλημα του αλλά να μας φέρει και συναισθηματικά κοντά του. Η γυναίκα και ο άνδρας ερωτευμένοι σε μια επίσης τολμηρή σκηνή όχι όμως τόσο διακριτική όσο η πρώτη. Το ερωτικό συναίσθημα ανάμεσα στους δυο και η αγάπη τους μπορούν να μας επιτρέψουν περισσότερη τολμηρότητα. Η ερωτική πράξη ολοκληρώνεται και η γυναίκα λίγο πριν κλείσει τα μάτια της για ένα βαθύ ύπνο, δηλώνει την ευτυχία της αλλά και τις «μικρές» «γλυκές» τύψεις που νιώθει απέναντι στον άντρα της. Η φωτογραφία του γάμου τους σφραγίζει μια σχέση ουσιαστική και ο γλυκός ήχος από το κλάμα του νεογέννητου σβήνει την ταινία σε μαύρο, αφήνοντας την τελευταία λέξη στο αποτέλεσμα του σχεδίου της γυναίκας, το μικρό νεογέννητο παιδί «τους».

Η τοποθέτηση του χρόνου της ταινίας στην δεκαετία του 1960 δεν είναι μόνο για αισθητικούς λόγους. Είναι μια χρονική περίοδος που το ταμπού και η κοινωνική πραγματικότητα κάνουν ακόμη πιο ενδιαφέρουσα την απόφαση της γυναίκας να επιχείρηση μια εξωσυζυγική «σχέση» με στόχο την τεκνοποίηση. Επίσης δίνει λύση στο σεναριακό πρόβλημα της αντιμετώπισης του ζητήματος με επιστημονικό τρόπο, δεδομένου οτι τότε δεν ήταν σε εφαρμογή ούτε η ακριβής διάγνωση περί στειρότητας ούτε η μέθοδος της τεχνίτης γονιμοποίησης, πράγματα που θα έκαναν το σενάριο λιγότερο πιστευτό αν διαδραματίζονταν στην σύγχρονη εποχή. Πέρα από αυτήν την πολύ σημαντική παράμετρο είναι μια χρονική περίοδος που το αισθητικό της αποτέλεσμα σε σχέση με την θεματολογία δίνουν μια άλλη διάσταση στην εποχή.

Η φωτογραφία ατμοσφαιρική με τάση (πολύ διακριτικά) προς την αίσθηση της σέπιας. Η κάμερα πότε προσεκτική και πότε αδιάκριτη, με αρκετά κοντινά πλάνα στις εκφράσεις των προσώπων τονίζει και υποβάλει τον θεατή στις μύχιες σκέψεις των ηρώων.

Η μουσική υποβλητική και σε μικρή ποσότητα.

Το μοντάζ γραμμικό και δεμένο με τις πάντες ήχου που θα σπάνε την αίσθηση και των δυο μεγάλων σκηνών.

Το κεντρικό ζήτημα των ερμηνειών είναι και η μεγάλη σχέση της ταινίας με την αντιληπτικότητα του κοινού. Ερμηνείες που μέσα από εκφράσεις κλισέ αλλά αληθινά παιγμένες, θα βυθίσουν και τον θεατή στην ίδια την σκέψη των ηρώων. Στο ερώτημα της καθαρότητας των νοημάτων νομίζω πως πρέπει κανείς να απαντήσει με την δύναμη του αισθήματος που σίγουρα οδηγεί προς την σωστή κατεύθυνση έστω και από πολλούς δρόμους. Έτσι το ερώτημα του αν ο άνδρας είναι εντελώς στείρος ή αν μπορεί σε κάποια φάση της ζωής του να τεκνοποιήσει, δεν είναι ερώτημα που αφορά, γιατί το όλο θέμα επικεντρώνεται στην αγωνία της γυναίκας σε σχέση με την ηλικία της.

Μια ταινία, πάντως, της οποίας η επιδίωξη είναι, αν όχι να προβληματίσει, σίγουρα να συγκινήσει.